17 DE MAIO DE 2020. CARVALHO CALERO NA INTERNET

Pintada en Lugo

           

E por fin chegou o Día tan agardado, tan precisado. E malia vivirmos nun período de estado de alerta e de confinamento pola CoviD-19, a nosa compañeira Ana Piñón expresou claramente nesta colaxe cal tería sido a postura de don Ricardo Carvalho Calero: a de desconfinar a lingua como nos convidan desde as bibliotecas municipais da Coruña. Velaí o tedes coa súa obra biblográfica cara ao mundo, celebrando a festa da Lingua na súa ventá, coas contras abertas de par en par, universalizando a súa terra e o seu idioma.

Non esquecemos que hoxe celebramos tamén o Día mundial da Internet. Unímonos á mensaxe que sempre por esta data nos lembra tecnoloxía.org,

https://tecnoloxia.org/tag/letrasgalegas/

e deixámosvos algunhas ligazóns de interese para coñecerdes un pouco máis a figura deste filólogo imprescindible para a Lingua e a Literatura.

Se queredes poñerlle música de fondo…

Páxina Carvalho Calero 2020.

Páxina da RAG  se premedes nas ligazóns teredes máis:

Primavera das Letras, web das Letras Galegas da Academia para o público infantil

Conto, música e unidade didáctica ‘As pitas baixo a choiva’

Recurso educativos do Seminario Galán

As Letras Galegas 2020 no Diario Cultural da Radio Galega

Especial do Día das Letras Galegas 2020 da Biblioteca Virtual Galega

Don Ricardo de Fingoi – Carballo Calero en Lugo

Carballo Calero no centro de documentación de autores da AELG

Espazo das Letras Galegas 2020 do Consello da Cultura Galega

Páxina da Asociación Pedagóxica do Profesorado Galego .

Páxina do Consello da Culatura Galega.

Obras de catro estudosos sobre a figura de Carvalho Calero.

Manifesto 17 de maio de 2020. Carta aberta a Ricardo Carvalho Calero de Pilar García Negro.

Series e programas da TVG.

Recursos didácticos.

Exposición virtual recursos web sobre Carvalho Calero.

O portal da lingua. Actividades dos EDLG dos centros de ensino.

Máis recursos web e actividades da bibliotecas escolares de Galicia.

Palabras dun Carvalho represaliado no interior.

Como pudemos
Viver? Os olhos múltiplos insones
de Medusa fixos em nós à espreita.
As bocas das metralhetas
apontando-nos. A censura
postal –fatídico agoireiro–
lendo as nossas entranhas.
Os sacristaos passando lista
às portas das igrejas. Nos cafés,
os contertúlios anotando
as nossas reacçons perante
as notícias do rádio.
Clitemnestra na cama.
Na escola, os nossos filhos aprendendo
a condenar-nos, a
desprezar-nos, a
denunciar-nos, a falarem a língua
com que insultados fomos e julgados

Palabras aínda vixentes hoxe en día dun Carvalho Calero filólogo

 

O QUE DIN DE CARVALHO CALERO

Como blog dunha biblioteca escolar, queremos amosarvos hoxe o que opinaba del o seu alumnado e a xuventude dos anos 80. Exerceu a docencia en Ferrol, en Lugo e en Santiago onde foi o primeiro catedrático de Lingua e Literatura Galegas. Inicialmente traballou en centros privados, represaliado tras a Guerra Civil, mais como exemplo de traballo, constancia e afouteza, acadou o seu posto no ensino público pasados os cincuenta e cinco anos.

Se hai algo que deixan claro os seus discentes e a xuventude que o tratou é a consideración dun nome necesario na historia da nosa cultura e a admiración que sentían e senten por el. Como Dores Cao, profesora de Lingua e Literatura, que nesa época ademais de estudante traballaba na libraría Couceiro e cando o viu entrar coa televisión que o estaba a gravar afastouse discretamente e el díxolle: “Póñase comigo, que aquí sempre estamos xuntos…” (vid. minuto 9:35).

Caderno didáctico. Pilar Pallarés e Laura Tato.1994

O “vello profesor” sempre nos trataba de “vostede”, como manifesta Pilar Pallarés, alumna del, ex-profesora e poeta, autora de dúas escolmas poéticas de Carvalho Calero:

“Para min supuxo a descoberta de que a lingua dos pais, perseguida e humillada, tiña sido a dunha das grandes líricas da Idade Media, xunto coa árabe e coa occitana, e que me abría camiños que me levaban mui lonxe no espazo e no tempo. (…) Como profesor Carvalho era severo, irónico e erudito. Tíñamoslle moito respeito e quizais éramos novos e inexpertos demais para entender a súa ironía, mais non para enxergar a paixón na súa erudición. No meu caso, ao Carvalho profesor superponse o que tan xenerosamente nos tratou como colegas na derradeira década da súa vida. Carvalho é a lealdade, o antiegotismo, a lucidez, a perseverancia, a resiliencia, a alianza de paixón e esixencia crítica, a ecuanimidade. É un xigante sen o que a nosa lingua e a nosa literatura serían infinitamente máis precarias.

Rematamos co poema “Deus” de Carvalho Calero musicado por 2naFronteira

 

CARVALHO CALERO NO CLUB DE POESÍA

“Creio que, efectivamente, o mais íntimo da miña personalidade está reflexado na poesia“

Conversas en Compostela con Carballo Calero . M.A. Fernán Vello/ F. Pillado Mayor.

E desde ben neno Ricardo Carvalho Calero xa escribía poemas, mais tamén pequenas pezas dramáticas, zarzuelas e óperas.

Non amo moito a poesía . Amo-a
como o retrato dunha muller querida
cando non tenho a muller pe de min .
Se tivese a muller
esqueceria o retrato.

Poesía retrato
¿de qué ? ¿Felicidade,
Deus, vida, ben, sosego ?

Mais o pobre que sonha coa riqueza
¿cómo non amará un pouco
os contos de tesouros ?

Do volume Pretérito imperfeito
no libro Aneis de agua, 1961

O tamén profesor ferrolán e escritor Henrique Dacosta, en Carvalho Calero. Vida e obra dun ser polifacético, cóntanos que “o Carvalho poeta era capaz de ser implacábel consigo mesmo como creador artístico. E mentres que no seu papel de crítico literario sempre chegou a atixir un enorme grao de benevolencia cos autores obxecto do seu estudo, contrariamente a isto, a exixencia que se autoimpuña co que lle era propio resultaba dunha enorme severidade.”

A maior parte desta poesia
é hipocrisia.
Nom quer nada dizer e nada di.
Se algo quiger dizer, algo diria.
Quer somente fingir que nom fingia
oferecendo enganos para ti,
que finges crer que é verdade
a mensagem que te envia,
e finges que tés saudade
da saudade que exprimia
alguém que nom a sentia,
mas que se enganava assi,
cúmplice da tua porfia
de enganar a ti e a si.
A ti fingindo entender.
A si fingindo saber
o que queria dizer,
ainda que nom o sabes;
pretendendo ter as chaves
para abrir
o que nunca se fechou,
porque nunca tivo portas,
e aquelas palavras mortas
ajuntavam-se ao achou,
nom por santa inspiraçom,
nem por subconsciente graça:
por rotineira trapaça
e vazia pretensom.
Assi, é feita desta arte,
com notória hipocrisia,
a maior parte
desta poesia.

(Reticências, 1990)

Acaso non vos lembran os versos de Pessoa que xa vimos no club “O poeta é um fingidor“?

VERDADEIRO POETA FOI. NOM ESCREVEU
para os poetas. Cantou
para os homes. Aqueles,
monstruosamente desumanos,
nom o admitirom nos seus coros,
porque desentoava
a sua clara voz
da balbúrdia a maotenta
que eles obscuramente articulavam.
A poesía é demasiado séria
para que se administre
tecnocraticamente.
Mas eles nom pensavam assi. Criam
num corporativismo autoritário.
Quanto aos homes, nom lêem
as revistas, os livros de poesía.
Mais ouvirom alguns
aquela voz, e crerom
que era a sua própria:
assi que lhe prestarom atençom,
porque nada interessa tanto a um
como um mesmo. E ficarom admirados
do bem que se exprimiam.
Este foi o destino do poeta
verdadeiro. Os seus colegas
o seu nome apagarom
no escalafom que editam
profissionalmente. El nom estava sindicado.
Os homes que o escuitarom
e crerom escuitar-se,
tamem nom conhecerom o seu nome,
naturalmente, o nome del.
Excomungado, anonimo,
viveu, morreu. Já somente eu o lembro.
Poeta verdadeiro.

(Reticências, 1990)

E para rematar gozade co poema “Maria silêncio” musicado por A Minha Embala e gañador do concurso Musicando Carvalho Calero, organizado pola Associaçom Galega da Língua (AGAL) e Komunikando.

Programa do Mes das Letras Galegas 2019

Mes das Letras Galegas 2019

Gala das Letras Galegas no Ágora e concurso videoanimación

O pasado xoves 12 de maio acudimos ao Ágora para participar nun recital con motivo das Letras Galegas , xunto con alumnos doutros institutos: IES Monelos, IES Monte das Moas, IES  ELviña , IES Rafael Dieste e  IES  Zalaeta ( estes institutos formamos o GRUPO DADO.) Ao chegar pasamos por un PhotoCall con lendas en galego.Os deixamos ó enlace a  unha pequena reseña da actividade no blog dos clubs de lectura das bibliotecas municipais.

A continuación  escoitamos ao grupo “Xardín Desordenado” , cos seus poemas musicados  de Manuel María , e logo foi a entrega de premios do concurso de videoanimación . Esta parte foi organizada e presentada polos alumnos do IES Zalaeta , xunto co seu profesor Antonio Frade.

O noso instituto participou no concurso presentando dous vídeos na categoría de vídeo grupal sin editar. As alumnas Nerea Rodríguez  e Sara Somoza de 1º B  presentaron o libro El asesinato de la profesora de Lengua   de Sierra i Fabra , Paula Liste e Carla Souto de 1º B , presentaron Chamádeme Simbad  de Francisco Castro.

  

 

Blog SUMA ÁGORA , Campaña Chiscadela a #Manuel María

 

 A pasada semana con motivo do Día das Letras Galegas  a Biblioteca do Ágora fixo  a campaña da  Chiscadela a #ManuelMaría que desenvolveu  dentro do  traballo de colaboración conxunto co CEIP María Barbeito para celebrar o día das #LetrasGalegas2016. Algúns membros da nosa comunidade educativa participaron nela  facendo unha chiscadela ao escritor chairego Manuel María .

Aquí tendes o enlace ás fotos.

Manuel María Letras Galegas 2016

Vídeo do programa “Desde Galicia para el mundo”  TVE,  dedicado a Manuel María.

 

Tamén vos deixamos un audio de  dous coñecidos poetas da escena musical galega Uxía e Magín Blanco, reinterpretan os versos de Manuel María nun proxecto común co  libro-disco Canta o cuco. Con  catorce cancións con letras  de Manuel María .

O audio é do Poema Dorna .

Os recursos de audio pertencen á Fundación Manuel María  

Algunhas portadas dos seus libros

O pase de diapositivas require JavaScript.